Kỹ thuật tô tường (hay trát tường) là công đoạn cực kỳ quan trọng trong thi công xây dựng, ảnh hưởng trực tiếp đến độ phẳng, độ bền và tính thẩm mỹ của toàn bộ công trình. Tường tô sai kỹ thuật dễ phát sinh nứt chân chim, bong tróc, lồi lõm, gây khó khăn cho các bước sơn nước, ốp lát về sau.
Vậy kỹ thuật tô tường chuẩn là gì? Quy trình thi công ra sao và cần lưu ý những điểm nào để đảm bảo chất lượng lâu dài? Bài viết dưới đây, XHOME Sài Gòn sẽ chia sẻ những kinh nghiệm thực tế giúp bạn hiểu rõ hơn về kỹ thuật tô trát tường trong quá trình thi công.
Kỹ thuật tường là gì? Vì sao cần thực hiện đúng kỹ thuật
Kỹ thuật tô tường là quá trình sử dụng vữa (hỗn hợp cát, xi măng, nước) phủ lên bề mặt gạch xây nhằm tạo mặt phẳng hoàn thiện, bảo vệ kết cấu và làm nền cho các hạng mục hoàn thiện tiếp theo như: quy trình chống thấm, sơn, dán giấy, ốp đá, ốp gạch.
Vai trò của kỹ thuật tô tường đối với thẩm mỹ và độ bền công trình
Trong thi công thực tế, kỹ thuật tô tường là khâu quyết định chất lượng bề mặt hoàn thiện, chứ không đơn thuần là “làm cho đẹp”. Lớp tô chính là lớp trung gian truyền lực và liên kết giữa tường xây thô và các lớp hoàn thiện phía ngoài.
- Quyết định độ phẳng, độ thẳng và cao độ bề mặt tường: Nếu tô không lấy chuẩn, không căng dây, không bắn mốc, toàn bộ hệ tường sẽ sai lệch. Sai số ở lớp tô không thể xử lý triệt để bằng sơn hay bả, mà buộc phải đục sửa.
- Ảnh hưởng trực tiếp đến độ bám dính của các lớp hoàn thiện: Lớp tô sai tỷ lệ vữa, nền tường quá khô hoặc quá ướt, hoặc tô khi khối xây chưa ổn định sẽ dẫn đến bong tróc sơn, phồng rộp bề mặt sau thời gian ngắn sử dụng.
- Là nguyên nhân chính gây nứt chân chim và nứt mảng tường: Phần lớn các vết nứt không xuất phát từ kết cấu mà đến từ việc tô sai kỹ thuật: vữa co ngót, tô quá dày, không xử lý tiếp giáp cột – dầm – tường, hoặc không bảo dưỡng đúng quy trình.
- Ảnh hưởng đến khả năng chống ẩm và tuổi thọ tường xây: Lớp tô đạt chuẩn giúp hạn chế thấm ẩm bề mặt, bảo vệ khối xây bên trong. Ngược lại, tô rỗ, tô không kín hoặc bong chân sẽ khiến tường nhanh xuống cấp dù kết cấu vẫn còn tốt.
Thực tế giám sát cho thấy, rất nhiều lỗi hoàn thiện và khiếu nại sau bàn giao đều bắt nguồn từ khâu tô tường, và đây cũng là hạng mục tốn kém nhất nếu phải sửa chữa lại.
Công tác chuẩn bị trước khi thi công tô tường
Kiểm tra và xử lý bề mặt tường trước khi tô
Trước khi tiến hành tô trát, bề mặt tường xây thô bắt buộc phải được kiểm tra và xử lý đạt yêu cầu. Đây là bước quyết định khả năng bám dính và độ ổn định của lớp tô về lâu dài.
- Làm sạch hoàn toàn bề mặt tường: Loại bỏ bụi xây, vữa thừa, dầu mỡ, rêu mốc hoặc các tạp chất bám trên bề mặt. Nếu không làm sạch, lớp tô rất dễ bị bong chân, rỗ mặt hoặc tách lớp sau khi khô.
- Tưới ẩm tường trước khi tô: Tường xây khô sẽ hút nước ngược từ vữa, làm vữa mất nước nhanh, giảm cường độ và gây nứt. Việc tưới ẩm giúp cân bằng độ ẩm bề mặt, tăng khả năng bám dính giữa lớp tô và khối xây.
- Xử lý các vị trí tiếp giáp vật liệu khác nhau: Các vị trí tiếp giáp giữa cột – tường, dầm – tường là khu vực có sự chênh lệch co ngót và chuyển vị. Tại đây, bắt buộc phải gia cường bằng lưới trát tường hoặc lưới mắt cáo trước khi tô để hạn chế nứt mạch tiếp giáp – lỗi thường gặp nếu thi công qua loa.
Chuẩn bị vật liệu vữa đúng tỷ lệ kỹ thuật
Vữa tô phải được trộn đúng tỷ lệ, đúng chủng loại và đồng nhất để đảm bảo cường độ và độ ổn định của lớp tô.
- Tỷ lệ vữa sử dụng phổ biến trong thi công:
- Tô tường trong nhà: 1 xi măng : 3–4 cát
- Tô tường ngoài trời: tăng hàm lượng xi măng để nâng cao khả năng chịu ẩm và tác động thời tiết
- Yêu cầu đối với vữa tô: Vữa phải được trộn đều, không vón cục, độ dẻo vừa phải. Vữa quá khô sẽ khó bám và dễ rỗ mặt; vữa quá nhão sẽ gây chảy xệ, co ngót và nứt sau khi khô.
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ thi công và kiểm tra kỹ thuật
Thi công tô tường đạt chuẩn không thể thiếu dụng cụ đúng và đủ, đặc biệt là các thiết bị kiểm soát sai số hình học.
- Dụng cụ thi công: Bay tô, thước nhôm, bàn xoa dùng để tạo phẳng và hoàn thiện bề mặt.
- Thiết bị trộn vữa: Máy trộn vữa được ưu tiên sử dụng khi thi công diện rộng để đảm bảo độ đồng đều của vật liệu.
- Dụng cụ kiểm tra: Dây dọi, nivo dùng để kiểm soát độ thẳng đứng, độ phẳng và cao độ bề mặt trong suốt quá trình tô.
Trong thực tế, đa số lỗi nứt, bong tróc và sai phẳng đều bắt nguồn từ khâu chuẩn bị không đạt yêu cầu, dù tay nghề thợ tô tốt đến đâu.
Quy trình thi công kỹ thuật tô tường chuẩn
Ghém mốc, lấy cốt và xác định mặt phẳng
Ghém mốc là bước bắt buộc để kiểm soát độ phẳng và chiều dày lớp tô. Nếu bỏ qua hoặc làm sơ sài, toàn bộ bề mặt tường sẽ sai lệch và không thể chỉnh sửa bằng các bước hoàn thiện sau.
- Xác định cao độ và mặt phẳng chuẩn bằng dây dọi, nivo hoặc thước nhôm.
- Ghém mốc tại các vị trí góc, đầu – cuối tường và khu vực dễ sai phẳng, khoảng cách mốc phù hợp với chiều dài thước gạt.
- Chiều dày lớp tô được kiểm soát ngay từ bước ghém mốc, tránh tô quá dày gây co ngót, nứt hoặc quá mỏng dẫn đến rỗ mặt, lộ khối xây.
Nếu tường không ghém mốc đúng kỹ thuật gần như chắc chắn sẽ bị lượn sóng, đặc biệt ở các mảng tường lớn.
Kỹ thuật tô vữa, gạt thước và xoa phẳng
Sau khi hệ mốc ổn định, tiến hành tô vữa theo đúng trình tự để đảm bảo độ bám dính và bề mặt phẳng đều.
- Tô vữa từ dưới lên trên, đảm bảo vữa bám chắc vào bề mặt tường đã được tưới ẩm.
- Gạt thước theo mốc để tạo mặt phẳng, loại bỏ phần vữa thừa và bù lại các vị trí thiếu.
- Xoa phẳng bề mặt đúng thời điểm: Xoa quá sớm sẽ kéo vữa, gây rỗ; xoa quá muộn sẽ làm mặt tường khô cứng, khó hoàn thiện.
Bề mặt đạt yêu cầu khi phẳng, chắc, không rỗ, không chảy xệ và không lộ mốc tô.
Bảo dưỡng tường sau khi tô
Bảo dưỡng là bước thường bị xem nhẹ nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ và độ bền lâu dài của lớp tô.
- Giữ ẩm bề mặt tường sau khi tô bằng cách tưới nước định kỳ trong những ngày đầu, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng hoặc gió nhiều.
- Tránh va chạm, rung động mạnh trong thời gian vữa chưa đạt cường độ ổn định.
- Không tiến hành sơn, bả hoặc ốp lát khi lớp tô chưa khô đạt yêu cầu, tránh hiện tượng bong tróc hoặc nứt bề mặt về sau.
Thực tế thi công cho thấy, nhiều vết nứt chân chim xuất hiện không phải do kỹ thuật tô sai, mà do bảo dưỡng không đúng hoặc bị bỏ qua hoàn toàn.
Tiêu chuẩn kỹ thuật tô tường và những lưu ý quan trọng
Tiêu chuẩn nghiệm thu bề mặt tường sau khi tô
Khi kết thúc công tác tô trát, bề mặt tường phải đủ điều kiện kỹ thuật để chuyển sang giai đoạn hoàn thiện, không chỉ “nhìn ổn” mà phải kiểm tra được bằng dụng cụ.
- Độ phẳng bề mặt đạt yêu cầu: Áp thước kiểm tra không xuất hiện khe hở lớn, không có hiện tượng lượn sóng hay gợn mảng.
- Hình khối rõ ràng, góc cạnh sắc: Các góc trong – ngoài phải thẳng, không bị bo, không vênh, đảm bảo đúng hình học thiết kế.
- Lớp tô liên kết chặt với khối xây: Bề mặt đặc chắc, không rỗng cục bộ, không bong chân tại các khu vực mép tường, chân tường hoặc mạch tiếp giáp.
Đây là các tiêu chí bắt buộc trước khi cho phép triển khai bả matit, sơn nước hoặc các lớp hoàn thiện khác.
Những lỗi kỹ thuật thường lộ rõ sau khi tô
Các lỗi dưới đây thường không xuất hiện ngay lúc thi công, mà chỉ bộc lộ rõ sau khi tường khô hoặc khi đã đưa vào sử dụng:
- Nứt chân chim rải rác hoặc theo mạch tiếp giáp, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chất lượng lớp sơn.
- Tách lớp tô khỏi tường xây, dễ nhận biết qua các mảng rỗng, phồng hoặc bong tróc cục bộ.
- Sai phẳng bề mặt tường, khiến ánh sáng phản chiếu không đều, đặc biệt dễ thấy khi sơn màu đậm hoặc ánh đèn chiếu xiên.
- Sai lệch hình học ở góc tường, gây khó khăn khi lắp đặt cửa, tủ, hoặc các hạng mục nội thất liền tường.
Lưu ý kỹ thuật để hạn chế phát sinh nứt và bong tróc
Để hạn chế tối đa các lỗi nêu trên, khâu kiểm soát cần tập trung vào những điểm mấu chốt sau:
- Kiểm soát độ ẩm nền tường trước và sau khi tô, tránh để bề mặt khô hút nước hoặc khô quá nhanh.
- Duy trì tỷ lệ và chất lượng vữa ổn định trong suốt quá trình thi công, không thay đổi vật liệu hoặc cách trộn giữa chừng.
- Gia cường đúng vị trí có nguy cơ nứt cao, đặc biệt là các mạch tiếp giáp kết cấu và mảng tường lớn.
- Không đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện khi lớp tô chưa đạt trạng thái ổn định, tránh làm kín bề mặt quá sớm.
Tô tường đạt chuẩn là hạng mục phải “đúng ngay từ đầu”, bởi mọi biện pháp xử lý về sau đều tốn kém và khó đạt chất lượng như ban đầu.
Kết luận
Kỹ thuật tô tường là hạng mục nền tảng quyết định độ phẳng, độ bền và chất lượng hoàn thiện của công trình. Nếu thi công đúng kỹ thuật ngay từ đầu, công trình sẽ hạn chế tối đa nứt, bong tróc và các lỗi phát sinh trong quá trình sử dụng.
Với các dự án thi công nội thất và xây nhà trọn gói, việc kiểm soát kỹ thuật tô tường đóng vai trò then chốt để đảm bảo thẩm mỹ và tuổi thọ lâu dài. XHOME Sài Gòn luôn thi công và giám sát chặt chẽ hạng mục này theo đúng tiêu chuẩn xây dựng.
Liên hệ ngay với XHOME Sài Gòn để được tư vấn thi công chuẩn kỹ thuật và kiểm soát chất lượng toàn diện!
- Hotline: 0899.199.786
- Địa chỉ văn phòng: Lầu 1 tòa nhà Orient, số 331 Bến Vân Đồn, P. Vĩnh Hội, TP.HCM
- Website: https://xhomesg.com.vn/
- Email: info@xhomesg.com.vn
